Close
Toros Dağları’nda yaşayan göçebe yörüklerin ipek yolu kervanlarından alıp zenginleştirdiği deve güreşleri, günümüzde Ege genelinde olduğu gibi Aydın’da da varlığını sürdürüyor.
Göz alıcı renklerle süslenen develer kıyasıya mücadele ederken, izleyicilere benzersiz bir kültür deneyimi yaşatıyor.
Devecilik ve Deve Güreşleri Aydın’a özgü kültürün önemli bir parçasıdır. Her yıl ekim ayında başlayıp mart ayında sona eren ve hemen hemen tüm ilçelerin düzenlediği geleneksel deve güreşi festivalleri yoğun ilgi görür.
Konserler ve türlü etkinliklerle canlandırılan deve güreşi halk tarafından erkek deve anlamına gelen “tül” güreşi olarak da adlandırılır.
“Deve güreşleri bir tutku” dur.
Her yıl düzenlenen deve güreşlerine, Aydın ili dışından Çanakkale, Balıkesir, Denizli, Antalya ve İzmir yörelerinden develer katılır. Çoğunlukla aynı develer, sahipleri tarafından bu farklı yarışlara götürülür.
Dolayısıyla hem develer hem de sahipleri birbirilerini diğer yarışlardan tanır.
İl dışından gelen deve sahiplerinin konaklama ve diğer ihtiyaçları genellikle ev sahipliği yapan deveciler, esnaf ve halk tarafından karşılanır.
Develerin 10 bin liradan 800 bin liraya kadar değişen fiyatlarla satıldığı söylenir. Buna develerin bakılması ve her yarış için farklı yerlere götürülmesi gibi maliyetler de eklendiğinde, güreş için deve güreşlerinin deve sahipleri için pahalı bir tutku olduğu söylenebilir.
Güreşten bir önceki geceye “halı gecesi” denir ve bu gecede türlü eğlenceler yapılır, yemekler yenir. Mahalli sanatçıların katıldığı halı gecesinde eğlencelerden sonra açık artırma yapılarak ilginç figürlerle donatılmış halılar satılır.
Sabah davul-zurna eşliğinde yarış alanına gidilir. Pehlivan develerin üzerindeki rengarenk giysi ve takılar ise yöre halkının geleneksel el emeği ve göz nurunun ürünüdür. Devenin olmazsa olmazı havan (çan) deve her yürüdüğünde km’lerce öteden duyulan bir ses çıkarır.
Cazgırın “Urgancılar, salıverin develeri…” komutuyla başlayan ve Aydın ile Ege Bölgesi dışında dünyanın başka hiçbir yerinde görülmeyen bir eğlence, spor ve kültür etkinliğidir, deve güreşleri…
Develer bir yandan güreşirken bir yandan insanlar birbirleri ile kaynaşır ve cazgır bağırır:
Türk Milleti Asildir Cebindedir Hüviyeti
İlelebet Yaşayacaktır Türkiye Cumhuriyeti
Milletimizin Kahraman Adı Şanı Türk
Kurduğun Cumhuriyet 92 Yaşında
Rahat Uyu Şanlı ATATÜRK
Kasap Kadir Hayvan Kesmiş Satırı Kanlı
Bu Manileri Sizler İçin Okuyor
Aydın Yenipazarlı Başcazgır Ali Ballı.
Davul zurna eşliğinde yapılan deve güreşleri, ayak, orta, başaltı ve baş kategorilerinde düzenleniyor. “Havut” adı verilen renkli semerler takılan develerden, güreş esnasında rakibini yıkan, kaçırtan veya bağırtanı galip ilan ediliyor. Galip gelen develerin sahipleri para ve halı ile ödüllendirilir. Aydın 2019-2020 Sezonu Deve Güreşleri Takvimini de, bu renkli ve ilginç geleneğe davetimize icabet etmek isteyenler için de ekledik. Kimbilir… Belki bu aralar sizin de yolunuz Aydın’ın şirin kasabalarından birinde, bir deve güreşi sahasında;
“Allah Allah İllallah
Erler çıktı meydane
Biri birinden merdane
Biri Ak Biri Kara
Mevla’m her birine kuvvet vere”
manisini okuyan bir cazgırla karşılaşırsanız. Aydın sürprizlerle doludur ve sizi mutlu etmeye yeter.
Tarih | Yer |
13.10.2019 | İncirliova, Sınırteke |
20.10.2019 | İncirliova, Yazıdere |
3.11.2019 | İncirliova |
10.11.2019 | Efeler, Kuyulu |
17.11.2019 | İncirliova, Yazıdere |
24.11.2019 | Germencik, Turanlar Atça Dernek |
1.12.2019 | Koçarlı |
8.12.2019 | Karacasu Köşk Dernek Söke |
15.12.2019 | Buharkent İncirliova, Hacıali Obası |
22.12.2019 | Aydın Merkez, Efeler |
5.01.2020 | İncirliova |
12.01.2020 | Germencik |
26.01.2020 | Sultanhisar |
2.02.2020 | Yenipazar |
9.02.2020 | Kuyucak |
16.02.2020 | Çine Nazilli |
23.02.2020 | Bozdoğan Didim |
1.03.2020 | Köşk |
8.03.2020 | Kuşadası |
15.03.2020 | Germencik, Ortaklar |
22.03.2020 | Efeler, Işıklı Söke, Güllübahçe |
29.03.2020 | Çine Dernek |
