Kuvayı Milliye
Kuvayı Milliye
Aydın Efelerinin Destansı Mücadelesi
Aydın, Milli Mücadelenin en kanlı çarpışmalarının yaşandığı illerdendir. Kurtuluş Savaşı sırasında iki kez işgal edilmiş, iki kere düşman işgalinden kurtarılan tek Gazi şehrimizdir.
Aydın’ın Yunanlılar tarafından işgal edilmesi, kadını-erkeği, genci-yaşlısıyla, Aydın’da, Kuvayı Milliye Ruhunu harekete geçirmiştir.
Aydın Efeleri ülkemizin işgal girişimine karşı ilk direniş örgütlerini kuran fedakâr yiğitlerdir.
“Efeler Diyarı Aydın” denmesinin hakkını veren, kanlarını, canlarını feda edip bu toprakları bizlere emanet eden ve sonsuza dek minnet borçlu olduğumuz, ebediyete intikal etmiş nice şehitler vermiştir Aydın.
Yörük Ali Efe,
Demirci Mehmet Efe,
Şerife Ali Kübra(Çiftlikli Çete Kübra),
Emir Ayşe Efe,
Mehmet Esat,
Miralay Şefik,
Binbaşı Şükrü,
Ayşe Çavuş,
Gökçen Efe,
Hüseyin Efe,
Koca Mustafa Efe,
Deli Nesim,
Kıllıoğlu,
Topçu Hakkı,
Dokuzun Hasan Hüseyin,
Dere Ağzı Mehmet,
Rekmez Mustafa,
Fettah Reis ve daha niceleri karşılık beklemeden vatana kendilerini adamış, ölümsüz kahramanlarımızdır.
Kuvayı Milliye hareketini ateşleyerek Milli Mücadele döneminde yaptıkları fedakârlıklarla Atatürk’ün övgülerini kazanan efeler, vatan savunmasının sembol isimleri olmuşlardır.:
Batı Anadolu’da Kuvayı Milliye’nin Yunanlılara karşı mücadelesini yakından takip eden Mustafa Kemal Paşa; “Aydın Cephesinde mübarek vatanı istila etmeye çalışan düşmanla, Kuvayı Milliye çarpışmakta ve her karış toprağına sadık ve fedakâr evlatlarının naaşlarını gömmektedir. Hiçbir kuvvet, hiçbir salahiyet, tarihin emrettiği vazifeden milletimizi men edemeyecektir…” sözleri ile Aydın halkının Yunan işgali karşısındaki kararlılığını dile getirmekte ve aşağıdaki telgrafı ile de Efelere teşekkür etmekteydi.
“Ankara, 11 Haziran 1920 Aydın ve Havalisi Kuvayi Milliye Umum Kumandanı Demirci Mehmet Efe kardeşime:
Kahraman efelerinizi size gönderiyorum. Aydın’ın bu doğru özlü ve fedakar evlatları, Bolu ve Düzce havalisinde memleketimizi gavurların esaretine düşürmeye çalışan hainleri pek kahramanca ve fedakarca bastırdılar. Vatanımıza büyük hizmetler ifa ettiler. Allah iki cihanda aziz etsin. Kendilerine ve umum kumandanları olan zat-i alinize Büyük Millet Meclisi’nin kalbi ve samimi teşekküratini takdim eder, gözlerinizden öperim. Kardeşim efendim…”
Kuvayı Milliye müfrezelerinin başına da doğal liderler olarak efeler getirilmiştir. Burada kurulan teşkilat, Bağımsızlık mücadelemizde efelerin liderliğinde kurulan ilk düzenli Kuvayı Milliye ordularıdır. İlk liderlik şerefi de Yörük Ali Efe’ye aittir.
Yörük Ali Efe Kimdir?
Yörük Ali Efe, gösterdiği kahramanlıklarla milletin gönlünde yer edinmiş ve “Efelerin Efesi” unvanını almıştır.
Aydın’ın Sultanhisar ilçesi Kavaklı köyünde 1895 yılında dünyaya gelen Yörük Ali Efe, 19 yaşında Aydın dağlarındaki Alanyalı Molla Ahmet Efe’nin zeybek grubuna katıldı.
Kısa sürede herkesin güvenini ve sevgisini kazanan Yörük Ali Efe, Alanyalı Molla Ahmet Efe’nin hayatını kaybetmesinin ardından grubun başına geçti.
İzmir, Aydın ve Nazilli’nin düşman işgalinden kurtarılması için Milli Mücadele’de yer alan Yörük Ali Efe, 16 Haziran 1919’da Batı ve Güney Anadolu’da düzenli, bilinçli ve milli şuurla düşmana yapılan ilk baskın olarak tarihe geçen Malgaç demiryolu köprüsü yanındaki güçlü ve tam teçhizatlı düşman karakoluna baskını gerçekleştirdi.
Yaptığı baskınlarla düşmanı büyük zarara uğratırken, düzenli ordunun kurulmasıyla emrindeki grubu orduyla bütünleştirip, kendisi de Milli Aydın Cephesi Komutanı oldu.
Milli mücadeledeki başarılarından dolayı TBMM tarafından İstiklal Madalyası verilen ve Cumhuriyet döneminde Yörük soyadını alan Ali Efe, Kurtuluş Savaşı’ndan sonra bir süre İzmir’de yaşadı.
İzmir’de 1951’de geçirdiği tramvay kazasında bacaklarını kaybeden Yörük Ali Efe, tedavi için gittiği Bursa’da 23 Eylül 1951’de hayatını kaybetti.
