Close
Ege’nin Efe’si Aydın’a girdiğiniz zaman bir zeybek çalar uzaktan. Efe, giysisini giyer, başına iğne oyalı sarığını takar. Ayağına geçirir körüklü çizmesini, vurur ayağını yere.
Yiğitlerin Diyarı Aydın’ın namı dört bir yana salınmış Efe’lerinin çizmesidir Körüklü çizme.
Körüklü çizme, efelerin ve zeybeklerin kıyafetlerini tamamlayan en önemli unsurlardan biridir.
Yörük kültürünün hâkim olduğu Ege ve Akdeniz kıyılarında ata binmeyi kolaylaştırması, tamamen hayvansal ürünlerden yapıldığından yazları ayak terini absorbe etmesi, romatizmayı engellemesi ve kışın soğuk havayı geçirmemesi körüklü çizmeyi vazgeçilmez kılar. Tamamen doğal ürünler kullanılarak elde yapılan çizmelerin körükleri ayak içinde hava sirkülasyonunu sağlar.
Efe çizmesinin ustaları da efelerin diyarında bulunur.
Çizme dış kısmında dana derisi, iç kısmında keçi derisi, tabanı için ise kösele kullanmaktadır. Çizmenin tamamı doğal malzemeden üretilmektedir. Siyah, kahverengi, sarı, bordo gibi renk seçenekleri bulunmaktadır.
Körüklü çizme yapımına, kişiye özel ayak ölçüsü alarak başlanmaktadır. Önce kişinin ayak ölçüsüne uygun deri kesilir ve kalıp hazırlanır. Kalıbı hazırladıktan sonra deriyi sertleştirmek maksadı ile çizmenin burun kısmına “bombey”, topuk kısmına “fort” adı verilen malzemeler yerleştirilir. Sonraki aşama ise, derideki kırışıklıkları yok etmek için çizmeyi gaz ocağında tütsü işlemine tabi tutmaktadır
Deri, kalıp şeklini alıp kuruduktan sonra çivileri sökülmektedir. Alt taban kösele hazırlanıp diz demirinde çekiştirilerek dövülüp sıkıştırıldıktan sonra çizmenin alt kısmına monte işlemi tamamlanır.
Bu iki taban köselesi arasına kişinin isteğine bağlı olarak “gıcırdak” adı verilen keçi derisinden bir parça konulabilmektedir. Bu parça çizme tamamlanıp ayağa giyildiğinde yürürken “dosta güven, düşmana korku” hissi veren bir ses çıkarmaktadır. Çizmenin kenarları fireze ile düzeltildikten sonra topuk takılmaktadır.
